KALÇA AĞRILARI
KALÇA AĞRILARI
Kalça eklemi uyluk kemiğinin leğen kemiği ile birleştiği yerdeki oynak yeridir. Kalça ağrısı sık görülen bir problemdir. Farklı sebeplere bağlı olarak hemen hemen her yaşta görülebilir.
Hastalar kalça ağrısını genellikle kabalardaki ağrıyı ifade etmek için kullansalar da, aslında kalça ekleminin ağrısı kasıkta ve uyluğun ön yüzünde, hatta dizde hissedilebilir.
Kalça eklemi problemlerinde hasta taraf üzerine basamamak ya da istirahat ağrısı, yürüme sırasında ağrı, kalça eklemini bükememek, hareketle ses gelmesi, şişlik, sıcaklık gibi yakınmalar ortaya çıkabilir.
Kalça ağrısının sebepleri
1. Kalça çevresindeki yumuşak dokulardan kaynaklanan ağrılar: Kasların ve kemiklerin arasında sürtünmeyi azaltmak amacıyla bulunan küçük keselerin incinmesi olarak tanımlanabilecek bursit, kalça ağrısının sık görülen sebeplerindendir. Alışık olmadığımız ağır aktivitelerden sonra kas ağrıları görülebilir. Uzun mesafe koşucuları gibi bazı sporcularda da kalça ağrıları fazla kullanımla ilgi olarak görülebilir.
2. Kireçlenme (osteoartrit) Eklem kıkırdağındaki incelmeye hatta yokolmaya bağlı olarak kıkırdak altı kemiklerin birbirine sürtmesi
3. İltihaplı romatizmalar
4. Doğuştan gelen kalça çıkığı gibi problemler Bu durumlarda yük dağılımı dengesiz olduğundan erken yaşta kireçlenme başlar.
5. Geçici eklem zarı iltihabı
6. Travma, kırık O an ağrı yapacağı gibi kırık, eklemi ilgilendiren bir kırık ise kireçlenmeyi daha erkene alır.
7. Kalçada Osteonekroz (avasküler nekroz, aseptik nekroz) Kan azalması sonucu kemik ve komşu kemik iliğinde hücre ölümüdür. Tüm eklemleri tutabilir ancak en yaygın ve ciddi tutuluş yeri uyluk kemiği başıdır. En sık neden kortizon (steroid) kullanımı gibi görünmektedir. Hastalık erkeklerde kadınlardan çok daha sıktır. Olguların çoğu 50 yaşın altındadır. Bazı hastalarda, radyografik değişiklikler görülmeden önce haftalar ve aylarca süren ağrı yakınması olabilir. Ağrılı olgularda, ağrı en sık kasıkta duyulur, ayrıca kabaya, uyluk iç yüzüne ve hatta dize vurabilir. Ağrı genellikle iç rotasyonda ( bacağın içe doğru dönmesi) olur ve yük binince artar, istirahatte de devam edebilir. Daha sonraları topallama ve hareket kaybı başlar. Erken dönemlerde hastalık tedavi edilebilir. Erken dönemde yapılacak dekompresyon ameliyatı basıncı azaltır ve kan dolaşımını düzeltir. Koltuk değneği kullanarak, hasta kalça üzerindeki yük, en az 4-8 hafta kaldırılmalıdır. Ağrı için analjezikler verilir Böylece ameliyattan hemen sonra ağrı azalır veya tamamen kaybolabilir. Gecikilirse bu ameliyattan fayda görmeyebilir bu durumda protez ameliyatı gerekebilir.
8. Mikrobik hastalıklar Bütün eklemlerin iltihabi durumu acil cerrahi gerekir çünkü eklem kıkırdağını bozar.
9. Bel ya da kalça dışındaki kas iskelet yapılarından kalçaya yayılan ağrılar (belde kireçlenme, bel fıtığı gibi)
10. Kanser
Tanı anamnez yani hastadan alınan bilgi önemli yer almaktadır sonrasında tabiki muayene gelir. İleri yaş kalça ağrılarında X-Ray yeterli olmaktadır. Duruma göre USG, MR gibi ileri tetkikler gerekebilir.
Kalça ağrılarının tek bir tedavi şekli yoktur ve teşhise göre tedavi de değişir.
1. İstirahat sebep ne olursa olsun özellikle erken dönemde ağrıyı azaltmak ve mevcut hasarın ilerlemesine engel olmak için yararlıdır. Bu dönemde merdiven çıkmak, bisiklete binmek, koşmak gibi aktiviteler yasaklanmalıdır.
2. Sıcak ya da soğuk uygulamalar teşhise ve yakınımın süresine bağlı olarak tercih edilir. Düşme ya da darbeye bağlı incinmelerde özellikle ilk 24-48 saat içinde soğuk uygulama tercih edilir. Yine iltihaplı romatizmalarda, eklemde sıcaklık ve şişlik varken soğuk uygulama iyidir. Ancak basit kas tutulmalarında, yumuşak doku incinmelerinde erken dönemi geçirdikten sonra sıcak uygulama çok daha iyi sonuç verir.
3. Germe, tutulan kasları gevşetmek için ve istirahata bağlı kısalmış olan yumuşak dokuların esnekliğinin arttırılmasında işe yarar.
4. Fizik tedavi hem ağrı kesici özelliği hem de derin kanlanmayı arttırarak doku iyileşmesine yaptığı katkılardan dolayı kireçlenme gibi hastalıklarda yaygın olarak kullanılır.
5. Egzersizler en az fizik tedavi ve ilaç tedavisi kadar etkilidir. Egzersizler sadece tedavi edici değildir aynı zamanda ağrının sıklığını da azaltır.
6. İlaç tedavisinde ağrı kesici ve kas gevşetici ilaçlar kullanılabilir.
7. Kilo vermek kalçaya binen yükleri azaltarak eklemi rahatlatır.
8. Baston, yürüteç gibi cihazlar, ekleme binen yükü azaltmada ve dengeyi sağlamada yardımcı olur.
9. Kalça eklemi ileri derecede yıpranmış ve ağrı yakınması başka türlü giderilemeyen hastalarda, ameliyat yapılması (cerrahi girişim) gerekebilir. En sık yapılan ameliyat kalça protez koyulmasıdır.